Συμμετοχή της ΠΟΕΔ στη τελική διάσκεψη του Ευρωπαϊκού Έργου APRES COVID «Ψυχική υγεία στην εργασία και ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην Εκπαίδευση»
Η ΠΟΕΔ συμμετείχε στην τελική διάσκεψη του Ευρωπαϊκού Έργου APRES COVID «Ψυχική υγεία στην εργασία και ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην Εκπαίδευση», το οποίο διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες στις 17 και 18 Ιουνίου 2025 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Συνδικάτων για την Εκπαίδευση (ETUCE) και την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργοδοτών στην Εκπαίδευση (EFFE). Η ΠΟΕΔ εκπροσωπήθηκε στη διάσκεψη από τον Αντιπρόεδρο της Οργάνωσης, Απόστολο Σκουρουπάτη και τον Κεντρικό Οργανωτικό, Κώστα Κωνσταντίνου.
Στη διάσκεψη παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα ερευνών που πραγματοποιήθηκαν και αφορούσαν την επαγγελματική ευημερία στα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα. Συγκεκριμένα εξετάστηκαν οι συνθήκες εργασίας, οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι καθώς και τα προβλήματα ψυχικής υγείας στον τομέα της εκπαίδευσης πριν και μετά την κρίση COVID-19.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα και ευρήματα του έργου οι περισσότερες πτυχές των συνθηκών εργασίας στον εκπαιδευτικό τομέα στην Ευρώπη παρουσίαζαν ήδη εντάσεις πριν από την πανδημία, ωστόσο η κρίση COVID-19 έχει σαφώς εντείνει αυτές τις προκλήσεις, εκθέτοντας τους εκπαιδευτικούς σε μεγαλύτερους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους και επιπτώσεις. Η κρίση COVID-19 επιδείνωσε τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα στον εκπαιδευτικό τομέα, όπως η δυσκολία ισορροπίας εργασίας και προσωπικής ζωής και το άγχος λόγω αυξημένου φόρτου εργασίας και ψηφιοποίησης.
Η επαγγελματική εξουθένωση των εκπαιδευτικών παραμένει αυξημένη σε όλη την Ευρώπη μετά την πανδημία. Τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί περιλαμβάνουν υψηλό άγχος, συναισθηματική κόπωση, μεγάλα τμήματα, διοικητική πίεση και έλλειψη ψυχολογικής υποστήριξης. Αρκετές Ευρωπαϊκές Χώρες που συμμετείχαν στο έργο, όπως πχ η Ιρλανδία και η Φιλανδία, καταγράφουν παραδείγματα έντονης επαγγελματικής επιβάρυνσης, με σημαντικό ποσοστό εκπαιδευτικών να σκέφτονται την αποχώρηση από το επάγγελμα. Η ψυχική υγεία των εκπαιδευτικών έχει επιβαρυνθεί, με αυξημένα ποσοστά άγχους, κατάθλιψης και εξουθένωσης. Παράλληλα, η χαμηλή αμοιβή, οι περιορισμένες προοπτικές εξέλιξης και οι δύσκολες συνθήκες εργασίας οδηγούν σε σημαντική έλλειψη εκπαιδευτικών σε όλη την Ευρώπη, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που δυσχεραίνει την προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού.
Αν τα προβλήματα στις συνθήκες εργασίας δεν αντιμετωπιστούν συστηματικά, υπάρχει ο κίνδυνος υποβάθμισης της ποιότητας της εκπαίδευσης, με την αυξανόμενη έλλειψη εκπαιδευτικών να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα εκπαιδευτικά συστήματα. Η κρίση της πανδημίας COVID-19 ανέδειξε όχι μόνο προσωρινά προβλήματα, αλλά και δομικές αδυναμίες, όπως η υποχρηματοδότηση και η αυξανόμενη ένταση του φόρτου εργασίας, που προϋπήρχαν.
Η ευημερία και η ψυχική υγεία των εκπαιδευτικών είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες με την ποιότητα της εκπαίδευσης και την ανθεκτικότητα των εκπαιδευτικών συστημάτων και της κοινωνίας συνολικά. Οι κοινωνικοί εταίροι στον τομέα της εκπαίδευσης αναγνωρίζουν αυτές τις προκλήσεις και μέσω διαλόγου και άσκησης πίεσης προς τους εργοδότες, μπορούν να συμβάλλουν στην προώθηση πολιτικών και δράσεων για τη βελτίωση της κατάστασης. Οι πολιτικές αυτές πρέπει να αφορούν την εκπαίδευση ανθεκτικότητας και την υιοθέτηση προγραμμάτων ευημερίας εκπαιδευτικών (PERMA-H), την στήριξη σε επίπεδο σχολικής ηγεσίας και την ενδυνάμωση των συναδελφικών σχέσεων, την πραγματοποίηση σεμιναρίων ενδυνάμωσης και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης καθώς και πολιτικές για ευέλικτη εργασία και ευημερίας των εκπαιδευτικών. Το μοντέλο Ψυχοκοινωνικής Ασφάλειας (PSC) προτείνεται ως εργαλείο διασφάλισης θετικού σχολικού περιβάλλοντος, ενώ γίνεται σαφές ότι οι προσωρινές λύσεις της πανδημίας δεν επαρκούν μακροπρόθεσμα.
Επιπλέον, προτείνεται η μείωση διοικητικών ευθυνών στις διευθύνσεις των σχολικών μονάδων, η μείωση του αριθμού μαθητών ανά τάξη, η υποστήριξη της ψυχικής υγείας των εκπαιδευτικών και της σχολικής ηγεσίας, η θεσμική ενσωμάτωση της ευημερίας ως δείκτης ποιότητας στο σχολείο καθώς και η υιοθέτηση και επέκταση ευέλικτων και βιώσιμων μοντέλων εργασίας.
Είναι απαραίτητη η ισχυρή δέσμευση και η αυξημένη επένδυση στην ψυχοκοινωνική ευημερία των εκπαιδευτικών, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα και η βιωσιμότητα του επαγγέλματος. Η εκπαίδευση είναι ένα απαιτητικό αλλά και πολύτιμο επάγγελμα, που χρειάζεται υποστήριξη για να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες απαιτήσεις του.