Χαιρετισμός Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού δρος Αντρέα Δημητρίου στα εγκαίνια του Μουσείου ΠΟΕΔ με τίτλο «το Σχολείο στη Βάσα θυμάται» 27/09/2010

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας, στην κοινότητα Βάσας Κοιλανίου, για την τέλεση των εγκαινίων του Μουσείου της ΠΟΕΔ, του πρώτου μουσείου εκπαίδευσης που ιδρύεται στον τόπο μας και φέρει τον τίτλο «Tο σχολείο της Bάσας θυμάται».

Ως Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, χαιρετίζω με μεγάλη ικανοποίηση την ίδρυση μουσείου εκπαίδευσης και συγχαίρω θερμά τον Πρόεδρο και τα μέλη της Παγκύπριας Οργάνωσης Ελλήνων Διδασκάλων (ΠΟΕΔ) για την πρωτοβουλία και υλοποίηση της ιδέας αυτής καθώς και τον Πρόεδρο και τα μέλη της κοινότητας της Βάσας Κοιλανίου, που ένθερμα υποστήριξαν το έργο αυτό.

Η ιδέα της ΠΟΕΔ να στεγάσει την ιστορία του σχολείου της δημοτικής εκπαίδευσης της Κύπρου, σε ένα κτήριο «παλιού» δημοτικού σχολείου και να τη ζωντανέψει μέσα από σύγχρονα διαδραστικά μέσα, όχι μόνο τους τιμά, αλλά αποτελεί και έμπρακτη απόδειξη της μεγάλης σημασίας που αποδίδουν τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην ανάγκη που υπάρχει σήμερα για αυτογνωσία και εναλλακτικούς τρόπους προσέγγισης της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ιστορίας του τόπου.

Στο μουσείο αυτό που στήθηκε με βάση τις σύγχρονες μουσειολογικές απόψεις, ο επισκέπτης και ο κάθε μελετητής μπορεί να μάθει για την ιστορία του χωριού Βάσας Κοιλανίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Να μάθει για την ιστορία της ΠΟΕΔ από την ίδρυση της το 1911 μέχρι σήμερα και κυρίως να γνωρίσει την ιστορία της δημοτικής εκπαίδευσης στην ύπαιθρο της Kύπρου κατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας, την περίοδο της Aγγλοκρατίας αλλά και μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, με ιδιαίτερη αναφορά στον Στυλιανό Xουρμούζιο, τον Xαράλαμπο Παπαδόπουλο, την Eλένη Zαχαριάδου και τον εθνικό μας ποιητή Δημήτρη Λιπέρτη, τέσσερις πνευματικούς ανθρώπους της Κύπρου, τέσσερις προσωπικότητες της παιδείας, που έχουν άμεση σχέση με το χωριό της Bάσας Κοιλανίου.

Ο επισκέπτης μέσα από το έργο των τεσσάρων αυτών προσωπικοτήτων μαθαίνει για τη ζωή και το έργο των δασκάλων της τότε εποχής. Για το πώς η ελληνική παιδεία κρατήθηκε ζωντανή και ακμαία, πώς διαδόθηκε και αναπτύχθηκε στα δύσκολα χρόνια της ιστορίας του νησιού.

Η ζωή και το έργο τους μαρτυρούν πως η εκπαίδευση στην Κύπρο πέρασε από δύσκολα μονοπάτια και πως εξελίχθηκε με αργούς, αλλά σταθερούς ρυθμούς. Η εκπαίδευση πολεμήθηκε με διάφορους τρόπους αλλά χάρις στην εσωτερική έφεση που είχαν οι Κύπριοι, κρατήθηκε και γιγαντώθηκε μέσα στο πέρασμα του χρόνου, ώστε σήμερα να υπερηφανευόμαστε για όλα όσα συνθέτουν την παιδεία του τόπου.

Παράλληλα, το ίδιο το σχολείο-μουσείο, μέσα από τη δική του «ιστορία», μαρτυρεί με ένα αυθεντικό τρόπο το πού και πώς εκπαιδεύονταν τα παιδιά των προηγούμενων γενιών, το έργο των δασκάλων της τότε εποχής και τις δύσκολες συνθήκες εργασίας τους, αλλά και τις προσπάθειες που έχει καταβάλει από την ίδρυση της το 1911 η ΠΟΕΔ για να πετύχει καλύτερες συνθήκες εκπαίδευσης τόσο για τα παιδιά όσο και για τους εκπαιδευτικούς.

Περιδιαβαίνοντας τους χώρους του δημοτικού σχολείου Βάσας, με τα ψηλά παράθυρα, το μαυροπίνακα και τα λιγοστά θρανία, με τα ποινολόγια, τα παλιά μητρώα και με τα άλλα σημαντικά ιστορικά τεκμήρια του σχολείου-μουσείου, η σκέψη ταξιδεύει στο χτες και αναλογίζεται το σήμερα. Οι αντιθέσεις είναι πολλές. Κανείς δεν θα ήθελε να ξανάρχονταν εκείνα τα δύσκολα μαθητικά χρόνια. Παρόλα αυτά ένα είναι το μήνυμα του μουσείου: η αξία και η τεράστια σημασία που έχει η εκπαίδευση και η παιδεία για ένα λαό.

Στο νησί μας η εκπαίδευση έχει βαθιές ρίζες γεγονός που μαρτυρείται από τα δεκάδες παλιά σχολεία που υπάρχουν διάσπαρτα σε όλο το νησί, από τις γραπτές μαρτυρίες πνευματικών ανθρώπων της κάθε εποχής, από τα κάθε λογής μουσειακά αντικείμενα που βρίσκονται σε μουσεία αλλά και από τις μνήμες των εκατοντάδων εκπαιδευτικών που υπηρέτησαν την παιδεία του τόπου και βεβαίως, από τις χιλιάδες των μαθητών όλων των ηλικιών που κρατούν ακόμα ζωντανές τις μνήμες των μαθητικών τους χρόνων στο δημοτικό σχολείο της κοινότητας τους και στο γυμνάσιο, αργότερα.

Μαθητές και εμείς, μιας άλλης εποχής, γινόμαστε οι ίδιοι μάρτυρες της ιστορίας και της εξέλιξης της δημοτικής εκπαίδευσης. Αλλά και ως εκπαιδευτικοί που υπηρετήσαμε την παιδεία του τόπου μέσα σε δύσκολες συνθήκες, μπορούμε να είμαστε περήφανοι που ο καθένας ξεχωριστά αλλά και που όλοι μαζί συμβάλαμε στην ανέλιξη και πρόοδο της παιδείας του τόπου.

Η ανίχνευση του παρελθόντος αποτελεί συστατικό αυτογνωσίας, αφετηρία για κατανόηση του «παρόντος», αλλά και βάση για σχεδιασμό του μέλλοντος.

Η ίδρυση του σύγχρονου αυτού ιστορικού μουσείου στο αναπαλαιωμένο δημοτικό σχολείο της Βάσας Κοιλανίου, αποτελεί σίγουρα ένα πολύ σημαντικό έργο πολιτισμού το οποίο μαθητές και εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν στο εκπαιδευτικό τους έργο και να αντλήσουν μηνύματα πως η πρόοδος και η ανάπτυξη κάθε λαού στηρίζεται πρώτιστα στην εκπαίδευση και την παιδεία του λαού του.

Όπως σαφώς καθορίζεται και στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια, στοχεύουμε σε ένα ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο, όπου όλα τα παιδιά θα έχουν ίσες ευκαιρίες μάθησης μέσα σε σύγχρονα και άρτια εξοπλισμένα σχολικά κτήρια.

Έχουμε την πολιτική βούληση και τη διάθεση να προχωρήσουμε στην υλοποίηση όλων των εξαγγελιών μας για την παιδεία, γιατί οφείλουμε στα παιδιά και τους νέους μας μία σύγχρονη, αναβαθμισμένη και ποιοτική εκπαίδευση, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο.

Καταλήγοντας, συγχαίρω ξανά τους ιδρυτές του πρότυπου αυτού μουσείου, ΠΟΕΔ και Κοινότητα Βάσας Κοιλανίου, καθώς και όλους τους συντελεστές που με την επιστημονική τους κατάρτιση συνέβαλαν στη δημιουργία αυτού, του μοναδικού στο είδος του, μουσείου, το οποίο από σήμερα θα εμπλουτίζει το μουσειακό χάρτη της Κύπρου και θα αποτελεί πόλο έλξης για μαθητές, εκπαιδευτικούς, ερευνητές, αλλά και για όλους τους Κύπριους και ξένους επισκέπτες.

Με τις σκέψεις αυτές και με τις πιο θερμές μου ευχές για κάθε επιτυχία, εγκαινιάζω το πρώτο εκπαιδευτικό μουσείο με τίτλο «Το Σχολείο της Βάσας θυμάται».